In 2011 heb ik als student Voeding en Diëtetiek gewerkt bij Ajax Cape Town, waar ik mijn eerste opdracht in de sportdiëtetiek had. Niet alleen vond ik de sportdiëtetiek erg interessant, maar ook het land! Dit jaar ben ik teruggegaan naar Zuid Afrika. Ik heb drieënhalf weken mogen genieten van de cultuur, de mensen natuurlijk de Zuid Afrikaanse keuken! In deze blog geef ik jullie ook een kijkje in de Zuid Afrikaanse keuken.
Zo verdeeld als het land is, zo verdeeld is het eten ook. Er is namelijk een groot verschil tussen arm en rijk en ook een verschil tussen de verschillende stammen (vb. Xhosa, Zulu) en verschillende culturen. Zuid Afrika is opgedeeld in diversen. Dit komt ook door de VOC, de Engelsen, de Portugesen die het land van Zuid Afrika in bezit hebben gehad en ook door de geschiedenis van de slavernij. Er werden namelijk slaven gehaald uit bijv. Indië, Guinee en Madagascar.
Hierdoor heeft Zuid Afrika een rijke eetcultuur. Als toerist in de grote plaatsen zoals Kaapstad, Pretoria, Johannesburg, St Lucia, zul je hier weinig van merken. Het is daar is het namelijk erg westers met burgers, pizza, sushi en koolhydraatarme gerechten op de kaart. Het ‘low-carb diet’ heeft Zuid Afrika ook al bereikt gezien Amerika als voorbeeld wordt gezien in Zuid Afrika. Waar er in Nederland raar wordt opgekeken om in een restaurant om een doggy bag te vragen, is het in Zuid Afrika bijna een belediging voor de kok als je dit niet doet. In Afrika verspillen ze geen eten. Je kunt dit namelijk nog prima als lunch eten de volgende dag. Maar het wordt ook regelmatig meegenomen om vervolgens een van de lokale zwervers blij te maken.
Maar als je naar de traditionele keuken gaat kijken dan kun je de volgende gerechten tegenkomen.
Direct vertaald: pot met eten. Dit gerecht heeft ook als doel geen eten weg te gooien. Je gebruikt namelijk de restjes die je nog hebt om een nieuw gerecht, een soort stoofpotje, te maken. Uiteraard op smaak gemaakt met kruiden van Afrikaanse bodem (zoals chili, venkel, koriander, peper).
Bobotie
Hoewel wij bobotie kennen als een Zuid Afrikaans recept, is het eerst gevonden recept van bobotie uit een Nederlands kookboek uit begin 1600. Dit is waarschijnlijk door de kolonisten van VOC meegenomen naar Zuid Afrika.
Bobotie is een gehaktmengsel met een deksel van ei, melk en kurkuma. Dit wordt in de oven gebakken waardoor de deksel een korstje krijgt. Dit gerecht is inmiddels in Nederland na te maken met een kruidenzakje, maar er gaat niets boven de verse bobotie!
Braai
Braai is de Zuid Afrikaanse barbeque. Hierop wordt bijv. boerewors gemaakt, een lange rondgevouwen worst op smaak gemaakt met kruiden. Of sosaties (spiesjes) van kip, lam of rund, grote steaks en ‘ribs’. Een standaard bijgerecht bij de braai is de braaipap/mieliepap. Dit is maïspap, iets wat ook veel gemaakt wordt in de sloppenwijken van het land, gezien het voedzaam en goedkoop is.
De standaard braaidag voor de Zuid Afrikaan is zaterdagavond. Maar in principe kan het niet vaak genoeg! Het belangrijkste onderdeel van iedere maaltijd is voor de Afrikaan namelijk een goed stuk vlees. De Nederlandse 100 gram overschrijd je hier gemakkelijk. De Zuid Afrikaanse ‘Schijf van Vijf’ is ook royaler in zijn advies wat betreft eiwitten. Zij zeggen 2-3 porties eiwitten per dag. 1 portie staat gelijk aan 75-100 gram vis/vlees/kip. Maar 1 portie kan ook zijn 2 eieren of 150 gram van een vegetarische bonenburger.
Toetjes
Zuid Afrikaans nagerecht zijn melktert, koeksisters en malvapudding(met custard). Alle drie zijn onwijs zoet en zijn echte ‘gebakjes’.
Malvapudding
Dranken
Veelgebruikte dranken in Zuid Afrika zijn rooibos thee(met suiker en melk), koffie met melk en suiker, frisdranken, ijsthee, vruchtensappen, milkshakes en ijskoffie. De drankjes zijn over het algemeen zoet, want daar houden de Zuid Afrikanen van. Qua alcoholische dranken heeft Zuid Afrika een grote wijnstreek in de Weskaap. Je komt ook in Nederland vaak Zuid Afrikaanse wijnen tegen in de supermarkt. Wijn is de enige alcoholische drank die in de supermarkt gekocht kan worden, behalve op zondag (dan wordt de wijnafdeling van de winkel afgesloten met hekwerk). Andere alcoholische dranken moeten worden gekocht in de ‘Liquor store’.
Tussendoortjes
Bekende tussendoortjes zijn gedroogd fruit, rusks (wat eigenlijk als pre-breakfast wordt genomen), somoosas, biltong en droë wors.
De gedroogde tussendoortjes zijn weer uit de tijd van de VOC. Voeding moest lang bewaard worden, daarom werd het gedroogd.
Rusks, ook wel beskuit genoemd is een harde ‘cake’ die je zacht maakt door het even in de koffie te dopen. Dit wordt gebruikt als snel ontbijt. Biltong zijn reepjes gedroogd en gekruid vlees. Dit is samen met de droë wors (droge worst) te koop bij slagerijen en supermarkten. Samoosas zijn vanuit het Indiase continent in Afrika terecht gekomen. Dit zijn driehoekige hapjes, gemaakt van een omhulsel van filodeeg en gevuld met bijv. pittig lamsgehakt, aardappel en groentes of met kip.
Biltong/ droë wors
